Nhóm nghiên cứu của Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã thành công ứng dụng công nghệ sinh học để sản một số loại thực phẩm và thức ăn chăn nuôi từ quả mắc ca - một loại quả có giá kinh tế và dinh dưỡng cao.
Mắc ca là loại quả giàu giá trị dinh dưỡng, như vitamin, lipid, protein và các chất khoáng. Trong thành phần protein của hạt mắc ca có hơn 20 loại acid amin, trong đó có 10 acid amin không thay thế… Hàm lượng lipid trong hạt mắc ca chiếm khoảng 78,20%, trong đó acid béo không no chiếm 84% tổng lipid.
Với giá trị dinh dưỡng cao, hạt mắc ca được ứng dụng khá nhiều trong thực tế, nhưng các sản phẩm chế biến từ quả mắc ca lại rất nghèo nàn, trong khi đó tiềm năng về cây mắc ca ở nước ra trong những năm gần đây và những năm tới là rất lớn. Do đó, để sản phẩm mắc ca của Việt Nam đi vào thị trường trong nước cũng như xuất khẩu thì rất cần các công nghệ chế biến có thể tận thu triệt để các phần có thể sử dụng được của quả mắc ca và nâng cao giá trị sử dụng của quả mắc ca.
Xuất phát từ nhu cầu đó, PGS.TS. Nguyễn Văn Lợi cùng các cộng sự tại Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã được giao thực hiện đề tài cấp Quốc gia “Nghiên cứu ứng dụng công nghệ sinh học để sản xuất một số loại thực phẩm và thức ăn chăn nuôi từ quả mắc ca”. Đề tài thuộc Đề án phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực công nghiệp chế biến đến năm 2020 do Bộ Công Thương quản lý.
Để nâng cao giá trị kinh tế cần các công nghệ chế biến có thể tận thu triệt để các phần có thể sử dụng được của quả mắc ca (Ảnh minh hoạ - Tạp chí Công Thương)
Mục tiêu của đề tài là đưa ra cơ sở khoa học để bảo quản, chế biến một số sản phẩm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi từ quả mắc ca là rất cần thiết, có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao.
Sau quá trình thực hiện, nhóm nghiên cứu đã ứng dụng thành công phương pháp lên men để tách vỏ quả mắc ca. Cụ thể, nhóm đã phân lập và tuyển chọn được 2 chủng nấm mốc Aspergillus niger van Tieghem var, Aspergillus oryzae và 2 chủng vi khuẩn Bacillus subtilis UL129, Bacillus subtilis UL005 có hoạt tính CMC-ase cao để tách vỏ quả mắc ca. Từ đó, nhóm xây dựng được quy trình tách vỏ quả mắc ca bằng công nghệ sinh học, với tỷ lệ chế phẩm sinh học 15%, thời gian lên men là 9 ngày và nhiệt độ lên men là 35oC.
Đồng thời, nhóm đã tách thành công dầu mắc ca bằng việc sử dụng enzyme viscozyme với nồng độ sử dụng là 1,12%, nhiệt độ thủy phân là 40,5oC và thời gian thủy phân là 5 giờ 20 phút. "Đây là những thông số tối ưu nhất để hiệu suất tách dầu mắc ca đạt cao nhất - 91,20%" - PGS. TS Nguyễn Văn Lợi giải thích.
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu còn xây dựng và hoàn thiện quy trình công nghệ sản xuất sữa chua mắc ca; công thức sản xuất thức ăn chăn nuôi cho lợn từ vỏ quả mắc ca. Dựa trên quy trình công nghệ xác lập được, nhóm đã phối hợp với Công ty CP Đầu tư và Phát triển Macadamia Quốc tế (có địa chỉ xưởng chế biến tại Xưởng số 5, Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội) sản xuất thành công 5 tấn sữa chua mắc ca, 5 tấn dầu mắc ca và 10 tấn thức ăn chăn nuôi.
Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội đã ứng dụng thành công công nghệ sinh học để sản xuất sữa chua, dầu ăn và thức ăn chăn nuôi từ mắc ca (Ảnh: Đai học Công nghiệp Hà Nội)
Việc đưa ra cơ sở khoa học để bảo quản hạt mắc ca và phân cấp nhân mắc ca, ứng dụng chế phẩm enzyme để khai thác và thu hồi dầu từ nhân mắc ca, sử dụng nhân mắc ca để sản xuất sữa chua giàu axit béo không no và sử dụng vỏ quả mắc ca trong sản xuất thức ăn chăn nuôi cho lợn là hướng đi mới hiện nay. Quy trình bảo quản và chế biến có nhiều điểm mới, theo hướng hữu cơ và sinh học, tận dụng tất cả các phần có thể sử dụng được của quả mắc ca để đưa vào chế biến. Do đó sẽ hạn chế được lượng chất thải ra môi trường.
Với quy trình công nghệ sản xuất, chế biến dễ áp dụng; sản phẩm đảm bảo các tiêu chuẩn chất lượng; sử dụng nguồn nguyên liệu, nhân công tại chỗ, dẫn tới chi phí thấp, giá thành sản phẩm phù hợp với thị trường trong và ngoài nước, do đó sản phẩm sản xuất, chế biến từ quả mắc ca có khả năng thương mại hóa cao. Đó chính là những điều kiện thuận lợi mà các doanh nghiệp và nhà đầu tư ứng dụng công nghệ mới vào sản xuất kinh doanh.
Hiện tại, kết quả của đề tài nghiên cứu đã được chuyển giao cho Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Macadamia Quốc tế, Hợp tác xã Nông nghiệp Xuân Tiến tỉnh Sơn La. Trong thời gian tới tiếp tục chuyển giao cho các đơn vị khác trong nước có nhu cầu ứng dụng công nghệ mới vào bảo quản và chế biến quả mắc ca.
Việt Nam là một trong 17 quốc gia có diện tích trồng mắc ca lớn nhất thế giới. Cả nước có 29 tỉnh trồng mắc ca, với tổng diện tích khoảng 20.000ha, tập trung chủ yếu tại hai vùng Tây Bắc và Tây Nguyên; diện tích cho thu hoạch khoảng 7.000ha, sản lượng ước đạt gần 9.000 tấn hạt tươi/năm. Tuy nhiên, các sản phẩm thực phẩm từ quả mắc ca hiện nay ở nước ta rất khiêm tốn, chủ yếu là các sản phẩm chế biến đơn giản như hạt mắc ca rang muối hay hạt mắc ca tẩm mật ong,... |
Minh Khuê
Đăng nhập
