Sâm Ngọc Linh là một cây thuốc quý, đặc hữu và độc đáo của Việt Nam. Mặc dù thị trường Nhân sâm trên thế giới rất phát triển và mang lại giá trị hàng tỷ USD mỗi năm với các dạng sản phẩm hết sức phong phú như bạch sâm, hồng sâm, hồng sâm tẩm mật ong, cao sâm, mỹ phẩm… tạo ra một giá trị gia tăng lớn cho Nhân sâm, nhưng cho đến nay vẫn chưa hình thành một thị trường về chế phẩm Sâm Ngọc Linh do nhiều lý do như nguồn cung còn hạn chế, các chế phẩm từ nhân sâm trên thị trường còn thô sơ, chưa có các chế phẩm Sâm Ngọc Linh có chất lượng được kiểm soát và quản lý chặt chẽ. Vì vậy, cần tập trung nghiên cứu bào chế ra các sản phẩm hoàn chỉnh, chất lượng cao, có tiêu chuẩn kiểm nghiệm chặt chẽ, nhằm phát huy giá trị của Sâm Ngọc Linh trong phòng trị bệnh và mang lại nguồn thu kinh tế đáng kể cho đất nước.

Xuất phát từ lý do đó, nhóm nghiên cứu của GS. TS. Nguyễn Minh Đức tại Trung tâm ươm tạo và hỗ trợ doanh nghiệp khoa học và công nghệ (đơn vị sự nghiệp khoa học và công lập trực thuộc Viện Ứng dụng Công nghệ – Bộ KHCN) đã thực hiện đề tài: “Nghiên cứu quy trình công nghệ bào chế một số sản phẩm chất lượng cao từ sâm Ngọc Linh” trong thời gian từ năm 2016 đến năm 2019.

Mục tiêu của đề tài là (i) nghiên cứu các qui trình công nghệ bào chế một số sản phẩm chất lượng cao được chuẩn hóa từ Sâm Ngọc Linh (SNL) qui mô phòng thí nghiệm (ii) nghiên cứu phương pháp kiểm định chất lượng và tiêu chuẩn cơ sở (TCCS) các sản phẩm, và (iii) thiết kế bao bì đóng gói và theo dõi độ ổn định của các sản phẩm.

Sau thời gian thực hiện, đề tài đã thu được các kết quả như sau:

Nội dung 1: Nghiên cứu bào chê cao lỏng Sâm Ngọc Linh chất lượng cao

- Đã nghiên cứu bào chế cao lỏng và xây quy trình công nghệ sản xuất cao lỏng định chuẩn Sâm Ngọc Linh quy mô phòng thí nghiệm. Lượng cao lỏng thành phẩm: 2,5 lít.

- Đã xây dựng TCCS và phương pháp kiểm định cao lỏng định chuẩn Sâm Ngọc Linh. TCCS đã được Viện Kiểm nghiệm thuốc TP. HCM thẩm dịnh và xác nhận.

- Đã thiết kế bao bì đóng gói và theo dõi độ ổn định sản phẩm cao lỏng Sâm Ngọc Linh. Ở điều kiện thường và khí hậu vùng IV, sau 12 tháng cao lỏng Sâm Ngọc Linh vẫn ổn định chất lượng.

Nội dung 2: Nghiên cứu bào chế cao khô Sâm Ngọc Linh chất lượng cao

- Đã nghiên cứu bào chế và quy trình công nghệ sản xuất cao khô định chuẩn Sâm Ngọc Linh quy mô phòng thí nghiệm. Lượng cao khôn Sâm Ngọc Linh thành phẩm 2,5kg.

- Đã xây dựng TCCS và phương pháp kiểm định cao khô định chuẩn Sâm Ngọc Linh. TCCS đã được Viện Kiểm nghiệm thuốc TP. Hồ Chí Minh thẩm định và xác nhận.

- Đã thiết kế bao bì đóng gói và theo dõi độ ổn định sản phẩm cao khô Sâm Ngọc Linh. Ở điều kiện thường và khí hậu vùng IV, sau 9 tháng cao khô Sâm Ngọc Linh vẫn ổn định chất lượng.

Nội dung 3. Nghiên cứu bào chế Hồng sâm Ngọc Linh

- Đã nghiên cứu bào chế và quy trình công nghệ sản xuất Hồng sâm Ngọc Linh quy mô phòng thí nghiệm. Lượng Hồng sâm Ngọc Linh sản xuất: 2,5 Kg.

- Đã xây dựng TCCS và phương pháp kiểm định Hông sâm Ngọc Linh. TCCS đã được Viện Kiểm nghiệm thuốc TP. Hồ Chí Minh thẩm định và xác nhận.

- Đã thiết kế bao bì đóng gói và theo dõi độ ổn định sản phẩm Hồng sâm Ngọc Linh. Ở điều kiện thường và khí hậu vùng IV, sau 12 tháng Hồng sâm Ngọc Linh vẫn ổn định chất lượng.

Nội dung 4. Nghiên cứu bào chế viên nang mềm Sâm Ngọc Linh chất lượng cao

- Đã nghiên cứu bào chế và quy trình công nghệ sản xuất viên nang mềm Sâm Ngọc Linh quy mô phòng thí nghiệm. Đã sản xuất được hơn 20.000 viên nang mềm.

- Đã xây dựng TCCS và phương pháp kiểm định viên nang mềm Sâm Ngọc Linh.TCCS đã được Viện Kiểm nghiệm thuốc TP. Hồ Chí Minh thẩm dịnh và xác nhận.

- Đã thiết kế bao bì đóng gói và theo dõi độ ổn định sản phẩm viên nang mềm Sâm Ngọc Linh. Ở điều kiện thường và khí hậu vùng IV, sau 9 tháng viên nang mềm Sâm Ngọc Linh vẫn ổn định chất lượng.

Ngoài các kết quả đạt được theo hợp đồng, một thành tựu đáng ghi nhận là nhóm nghiên cứu đã xây dựng thành công phương pháp phân tích HPLC với detector CAD. Phương pháp này chứng tỏ có ưu điểm nổi bật so với các phương pháp HPLC dùng detector UV, RI, ELSD đã sử dụng trước đây, đặc biệt với các saponin nhóm ocotillol có nhiều trong Sâm Ngọc Linh, nhất là M-R2. Phương pháp này đã chứng tỏ có nhiều ưu điểm như độ nhạy, độ chính xác, tính ổn định … so với các detector khác.

Đề tài có ý nghĩa khoa học vì nghiên cứu tạo ra các sản phẩm từ Sâm Ngọc Linhchất lượng cao bằng các phương pháp bào chế và phân tích hiện đại. Chất lượng của các sản phẩm được bào chế hiện chưa có ở thị trường trong nước và không thua kém các sản phẩm có uy tín của nước ngoài, là tiền đề tiến tới xây dựng thương hiệu sản phẩm quốc gia Sâm Ngọc Linh.

Có thể tìm đọc báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 17312/2019) tại Cục Thông tin khoa học và công nghệ quốc gia.