Ngày 23/12/2021, Bộ Công Thương đã tổ chức nghiệm thu đề tài “Nghiên cứu tạo dòng tế bào tái tổ hợp để sản xuất peptid từ da ếch có tính kháng khuẩn thay thế kháng sinh và hỗ trợ điều trị ung thư”. Đề tài do TS. Lã Thị Huyền - Viện Công nghệ sinh học làm chủ nhiệm, trong khuôn khổ Đề án phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực công nghiệp chế biến đến năm 2020.

Với mục tiêu đề ra là lựa chọn được peptid có nguồn gốc từ da ếch có khả năng diệt vi sinh vật gây bệnh đặc biệt, vi sinh vật kháng thuốc, kháng tế bào ung thư, cùng với đó, tạo được dòng tế bào tái tổ hợp có khả năng sản xuất peptid đã lựa chọn được với hàm lượng peptid đạt 120mg/g tế bào khô, đồng thời xây dựng được quy trình lên men và mô hình thiết bị tạo dòng tế bào tái tổ hợp sản xuất peptid quy mô 100 lít/mẻ, tinh sạch và thu nhận peptid có hoạt tính. Nhóm nghiên cứu đã vô cùng nỗ lực để thực hiện nhiệm vụ, thông qua nghiên cứu khảo sát các peptid trên một số loài ếch phổ biến ở Việt Nam đã thiết kế gen mã hóa cho các polypeptid và tạo dòng tế bào vi sinh vật có khả năng biểu hiện polypeptid tái tổ hợp.

Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã thu thập và phân loại được 30 mẫu ếch thuộc 11 loài ếch khác nhau, đã tách dòng được 10 trình tự gen mã hóa cho 10 peptide khác nhau. Từ đó tạo được 4 dòng tế bào động vật có khả năng biểu hiện polypeptid tái tổ hợp và tiến hành đánh giá. TS. Lã Thị Huyền - Chủ nhiệm đề tài cho biết: “Qua nghiên cứu khảo sát các peptide AMP trên một số loài ếch phổ biến ở Việt Nam, nhóm nghiên cứu đã thiết kế gen mã hóa cho các polypeptid và tạo dòng tế bào vi sinh vật có khả năng biểu hiện polypeptid tái tổ hợp. Từ đó tạo dòng tế bào động vật có khả năng biểu hiện polypeptid tái tổ hợp và tiến hành đánh giá. Kết quả, peptide tái tổ hợp thu được có độ tinh khiết trên 80%, đạt tiêu chuẩn chất lượng theo quy định có thể sử dụng thay thế kháng sinh và hỗ trợ điều trị ung thư”.

Sau 3 năm thực hiện, đề tài đã nghiên cứu được các dòng tế bào tái tổ hợp có khả năng tổng hợp peptid có tính kháng khuẩn và kháng ung thư với 100% tế bào mang gen mã hóa cho peptid đích. Cùng với đó, đề tài đã nghiên cứu được peptid sản xuất từ da ếch đạt 120 mg/g tế bào khô, có khả năng kháng vi sinh vật gây bệnh và kháng tế bào ung thư. Đáng chú ý, đã nghiên cứu được peptid tái tổ hợp có độ tinh khiết peptid 8.13 > 83,6%, độ tinh khiết peptid BrevininKK > 85,5% đạt tiêu chuẩn chất lượng theo quy định, được sử dụng thay thế kháng sinh và hỗ trợ điệu trị ung thư. Các sản phẩm đều đạt hoặc vượt chỉ tiêu về số lượng, chất lượng so với hợp đồng đã ký với Bộ Công Thương.

Trong khuôn khổ đề tài, nhóm nghiên cứu cũng xây dựng được quy trình công nghệ tạo dòng tế bào tái tổ hợp để sản xuất peptid từ da ếch quy mô 100 lít dịch lên men/mẻ. Bên cạnh đó, xây dựng được mô hình thiết bị tạo dòng tế bào tái tổ hợp để sản xuất peptid từ da ếch quy mô 100 lít dịch lên men/mẻ, hoàn thành báo cáo đánh giá hiệu quả kinh tế xã hội và báo cáo ứng dụng hoặc chuyển giao công nghệ vào thực tiễn sản xuất. Nhóm cũng đã hoàn thành được 1 bài báo khoa học, đào tạo được 1 thạc sĩ và đăng ký 1 giải pháp hữu ích được Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn.

Hội đồng nghiệm thu đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng mà nhóm nghiên cứu đã thực hiện. PGS. TS. Nguyễn Thị Hoài Trâm - Chủ tịch hội đồng nhấn mạnh: Đề tài đã hoàn thành các nội dung nghiên cứu và mục tiêu đề ra, tạo ra được các dòng tế bào tái tổ hợp có khả năng tổng hợp peptide và quy trình công nghệ. Các sản phẩm đều đạt chỉ tiêu về số lượng, chất lượng so với hợp đồng đã ký. Tuy nhiên, cần tiếp tục chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện báo cáo tổng hợp, tiếp tục nghiên cứu triển khai ứng dụng, sớm đưa kết quả nghiên cứu vào áp dụng trong thực tiễn.