Tình trạng lạm dụng thuốc kháng sinh trong chăn nuôi, dù đã được cảnh báo từ lâu, nhưng vẫn là vấn nạn không kiểm soát và quản lý được. Để thay thế kháng sinh trong chăn nuôi, có thể sử dụng các chế phẩm sinh học probiotic và nấm men, a xít hữu cơ, thảo dược. Trong đó, nhiều loại thảo dược như sài đất, tỏi, gừng, hương thảo, chùm ngây, đinh hương, cỏ gấu,… có chứa các hợp chất sinh học có khả năng kích thích tăng tưởng, cải thiện hệ tiêu hóa, tăng cường chức năng miễn dịch,… cho vật nuôi.

Nhóm tác giả thực hiện nghiên cứu sàng lọc và chọn ra những cây thảo dược, nhằm tìm ra công thức phối trộn có tính kháng khuẩn tốt nhất, để sản xuất chế phẩm trong chăn nuôi.

Theo đó, các nguyên liệu thảo dược (đinh hương, diệp hạ châu, ổi, cỏ sữa, cỏ xước, gừng, đinh lăng, cam thảo, chùm ngây,…) sau khi thu hái về, rửa sạch, sấy khô ở nhiệt độ dưới 60oC và xay nhỏ, nghiền thành bột. Bột thảo dược được ngâm kiệt với ethanol để thu dịch chiết và cô thành cao. Sau đó, nhóm tiến hành đánh giá hoạt tính kháng chuẩn của cao chiết thảo dược bằng phương pháp khuếch tán trên địa thạch. Các loại cao chiết có khả năng kháng khuẩn tốt sẽ được chọn lọc và khảo sát khả năng cộng gộp, để từ đó lựa chọn công thức phối trộn tối ưu. Nghiên cứu cho thấy, trong cao chiết đinh hương, xuyên tâm liên, cam thảo bắc có kháng khuẩn ở cả 4 chủng Staphylococcus aureus (vi khuẩn tụ cầu), Bacillus cereus (gây ngộ độc thực phẩm), Salamonella typhimusium, Ecoli. (vi khuẩn đường ruột).

Qua quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, nhóm chế tạo được chế phẩm thảo dược có tên BIOHEVI với thành phần chính gồm đinh hương, cam thảo bắc, xuyên tâm liên với tỷ lệ phối trộn 1:1:1 và tinh bột mì. Sản phẩm có dạng bột mịn, màu xanh lá nhạt, thơm mùi cam thảo bắc, đinh lăng, xuyên tâm liên, vị hơi đắng đặc trưng.

Thử nghiệm cho heo, gà ăn chế phẩm BIOHEVI, so với thức ăn đối chứng chứng không bổ sung chế phẩm, cho thấy, thức ăn có bổ sung BIOHEVI giúp tăng trọng lượng cao hơn (3-4 kg ở tuần nuôi thứ 6), lông mượt và vận động tốt hơn. Tương tự đối với gà cũng cho thấy gà tăng trọng nhanh (bình quân khoảng 3g/ngày/con), hấp thụ thức ăn tốt hơn. Đặc biệt, tỷ lệ gà đối chứng nhiễm bệnh (ủ rũ, bỏ ăn, lười vận động) lên đến 9%, tỷ lệ sống 90%. Trong khi đó, nếu sử dụng chế phẩm BIOHEVI, tỷ lệ sống 100%. Điều này cho thấy, chế phẩm có tác dụng hỗ trợ sức đề kháng, giúp vật nuôi khỏe mạnh, tăng trưởng tốt, do hiệu quả kháng các vi khuẩn đường ruột từ các thành phần trong cao chiết trong chế phẩm.

Đề tài nghiên cứu của nhóm tác giả đã được Sở KH&CN TPHCM nghiệm thu trong năm qua. Hiện nhóm có thể chuyển giao quy trình tạo chế phẩm cho các đơn vị có nhu cầu. Đồng thời, tiếp tục thử nghiệm thêm trên một số vật nuôi khác với thời gian dài hơn.