Vi khuẩn lam độc và độc tố của chúng thường gây ra những vấn đề môi trường nghiêm trọng ảnh hưởng tới hệ sinh thái tại các thủy vực nước ngọt. Sử dụng vật liệu nano trong kiểm soát bùng phát vi tảo đang là hướng đi mới có tiềm năng ứng dụng thực tế do khả năng kháng khuẩn cũng như các đặc tính lý-hóa của vật liệu. Kích thước vật liệu là một trong những yếu tố quyết định đến sự khác biệt của các hạt nano so với dạng thông thường. Tuy nhiên, các nghiên cứu về ảnh hưởng của kích thước tới độc tính của vật liệu nano còn ít được biết đến. Nghiên cứu này có mục tiêu đánh giá ảnh hưởng của ba kích thước hạt nano đồng khác nhau (d ≤ 10 nm; 30 nm ≤ d ≤ 40 nm và ≥ 50 nm) đối với vi khuẩn lam độc Microcystis aeruginosa. Vật liệu nano đồng được chế tạo bằng phương pháp khử hóa học và được phủ bằng chitosan để làm tăng tính bền của vật liệu trong môi trường nước. Dải nồng độ nano đồng sử dụng trong nghiên cứu bao gồm 0 (đối chứng); 0,01ppm; 0,05ppm; 0,1ppm; 1ppm và 5 ppm. Sau 10 ngày thí nghiệm, sự ức chế sinh trưởng Microcystis aeruginosa chủ yếu xảy ra ở các nồng độ 1 ppm và 5 ppm và không có sự khác biệt ở cả ba kích thước với hiệu suất ức chế đều đạt trên 80% so với mẫu đối chứng. Kích thước hạt 30 nm ≤ d ≤ 40 nm th ể hiện độc tính mạnh nhất đối với Microcystis aeruginosa với giá trị EC50 = 0,73 ppm; thấp hơn hai kích thước d ≥ 50 nm (EC50 = 2,62 ppm) và d ≤ 10 nm (EC50 = 5,02 ppm) tương ứng 3 ÷ 7 lần tại cùng thời điểm.

¹Viện Công nghệ môi trường, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam

²Trường Đại học Mỏ - Địa chất

³Học viện Khoa học và Công nghệ, Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam

*Email: [email protected]