[In trang]
Sản xuất thành công thức ăn nuôi cá tra và cá rô phi từ bã đậu nành
Thứ sáu, 16/10/2020 - 08:09
Thành công của nhóm nghiên cứu đã góp phần tạo giá trị gia tăng và chủ động nguyên liệu, giảm giá thành thức ăn, nâng cao hiệu quả nuôi cá tra và cá rô phi.
Các nhà khoa học đến từ Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II đã nghiên cứu thành công công nghệ sản xuất thức ăn nuôi cá tra và cá rô phi từ bã đậu nành – một loại phụ phẩm của ngành công nghiệp chế biến sữa với sản lượng hàng chục triệu tấn mỗi năm. Thành công của nhóm nghiên cứu đã góp phần tạo giá trị gia tăng và chủ động nguyên liệu, giảm giá thành thức ăn, nâng cao hiệu quả nuôi cá tra và cá rô phi.
Đây là kết quả của đề tài “Nghiên cứu chế biến bã đậu nành của công nghiệp chế biến sữa làm nguyên liệu để sản xuất thức ăn nuôi cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) và cá rô phi (Oreochromis niloticus)” do ThS. Nguyễn Thành Trung làm chủ nhiệm. Đề tài được thực hiện trong 24 tháng, từ tháng 01/2018 đến tháng 12/2019 trong khuôn khổ Đề án phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong lĩnh vực công nghiệp chế biến đến năm 2020 do Bộ Công Thương chủ trì.
Giá trị từ loại phụ phẩm nông nghiệp có sản lượng triệu tấn
Bột cá là thành phần chiếm tỷ trọng khá cao trong thức ăn thủy sản, có giá thành khá cao trong khi nguồn cung lại hạn chế và không ổn định.
Bã phụ phẩm từ chế biến sữa đậu nành là một loại phụ phẩm nông nghiệp với sản lượng hàng triệu tấn. Đây được xem là nguồn nguyên liệu rất lớn cho ngành chăn nuôi. Tuy nhiên, việc sử dụng bã phụ phẩm từ chế biến sữa đậu nành một cách trực tiếp, không qua xử lý đã làm giảm khả năng tiêu hóa của vật nuôi, đồng thời làm gia tăng chất thải vào môi trường do lượng dư thừa không được hấp thu từ vật nuôi. Do đó, việc xử lý phụ phẩm từ chế biến sữa đậu nành để giúp các chất dinh dưỡng được chuyển sang dạng dễ hấp thu là điều rất cần thiết, đặc biệt là trong nuôi trồng thủy sản.
Bã đậu nành là phụ phẩm nông nghiệp có sản lượng hàng triệu tấn.
Xuất phát từ thực tế đó, ThS. Nguyễn Thành Trung và các cộng sự tại Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II đã ứng dụng công nghệ vi sinh vật và công nghệ enzyme để chế biến bã đậu nành của công nghiệp chế biến sữa làm nguyên liệu để sản xuất thức ăn thủy sản, cụ thể là thức ăn cho cá tra và cá rô phi. Đây là hai vật nuôi chủ lực của Đồng bằng song Cửu Long, là loài ăn tạp nghiêng về thực vật.
“Hiện nay, vấn đề bột cá không còn là vấn đề riêng của ngành chăn nuôi Việt Nam mà nó đã trở thành chủ đề nóng mang tính toàn cầu xuyên suốt nhiều năm qua trong kỹ nghệ sản xuất thức ăn chăn nuôi và thức ăn thủy sản. Giải quyết được vấn đề là giải quyết được khâu quan trọng bậc nhất trong của bài toán chăn nuôi, đặc biệt là với thức ăn thủy sản bởi đây là loại thức ăn có hàm lượng bột cá chiếm tỷ trọng khá lớn trong khẩu phần, từ 5 – 15%”, ThS. Nguyễn Thành Trung – Chủ nhiệm đề tài cho biết.
Hiệu quả từ ứng dụng công nghệ sinh học
ThS. Nguyễn Thành Trung cho biết, dựa trên kết quả của dự án “Hoàn thiện và sản xuất thử nghiệm chế phẩm vi sinh BioShrimp – RIA2 phòng bệnh do Vibrio spp. gây ra trên tôm nuôi” được Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II thực hiện năm 2016, nhóm nghiên cứu sử dụng chủng vi khuẩn Bacillus subtilis B3 có hoạt tính protease, amylase, cellulase mạnh, có thể sử dụng như là nguồn vi sinh vật để lên men phụ phẩm từ chế biến sữa đậu nành. Bên cạnh đó, nhóm cũng kết hợp với cellulase và pectinase để thủy phân nhằm đánh giá hiệu quả xử lý nguyên liệu phụ phẩm từ chế biến sữa đậu nành.
ThS. Nguyễn Thành Trung - Chủ nhiệm đề tài bên sản phẩm thức ăn dành cho cá rô phi.
Dựa trên việc nghiên cứu, xây dựng quy trình ứng dụng công nghệ sinh học (enzyme, vi sinh vật) trong xử lý, thủy phân phá vỡ màng tế bào, nâng cao giá trị dinh dưỡng nguyên liệu để đáp ứng tiêu chuẩn cơ sở dùng làm nguyên liệu thức ăn thủy sản, sau khi tiến hành thử nghiệm ở quy mô phòng thí nghiệm, nhóm nghiên cứu tiến hành xây dựng công thức, sản xuất thức ăn và nuôi đánh giá hiệu quả thức ăn sử dụng nguyên liệu bã phụ phẩm từ sữa đậu nành đã được xử lý ở quy mô thương phẩm trên cá tra và rô phi.
Kết quả cho thấy, cá tra được nuôi bằng thức ăn có chứa bã sữa đậu nành lên men của đề tài có tốc độ tăng trưởng cao hơn so với sử dụng thức ăn thương mại trong khi cá rô phi có tăng trưởng tương đương so với sử dụng thức ăn thương mại.
“Điều quan trọng hơn là sản phẩm sau khi lên men hoàn toàn được sử dụng vào sản xuất thức ăn cho cá tra và cá rô phi, giúp giá thành sản xuất thức ăn cho cá tra, cá rô phi giảm được từ 800.000 – 900.000 đồng/tấn”, ThS. Nguyễn Thành Trung cho biết.
Các sản phẩm của đề tài
Sản phẩm bã phụ phẩm từ chế biến sữa đậu nành đang được các quốc gia trên thế giới chú trọng nghiên cứu để ứng dụng trong chăn nuôi nhằm nâng cao hiệu quả chăn nuôi, giúp vật nuôi hấp thụ tối da dinh dưỡng và hạn chế chất thải ra môi trường. Kết quả đạt được của đề tài “Nghiên cứu chế biến bã đậu nành của công nghiệp chế biến sữa làm nguyên liệu để sản xuất thức ăn nuôi cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) và cá rô phi (Oreochromis Niloticus)” do Viện Nghiên cứu Nuôi trồng Thủy sản II thực hiện sẽ thúc đẩy công doạn xử lý nguyên liệu protein thực vật nhằm tạo giá trị gia tăng cao. Sản phẩm bã sữa đậu nành lên men bán rắn của đề tài có thể thay thế bột cá ở mức cao, giúp doanh nghiệp chủ động được nguồn nguyên liệu, giảm chi phí sản xuất, hạn chế nhập khẩu, góp phần hỗ trợ ngành nuôi trồng thủy sản phát triển bền vững.
Vụ Khoa học và Công nghệ